Als je moet letten op histamine inname kan het verwarrend zijn om te weten wat je wel of niet kunt eten omdat iedereen anders op voedingsstoffen reageert en er zoveel verschillende stoffen zijn waar je op kunt reageren. Zo kan de één last hebben van meerdere biogene aminen of je kunt denken dat je histamine intolerantie hebt maar in feite heb je alleen last van bijvoorbeeld tyramine of van conserveermiddelen als sulfiet, natriumbenzoaat of zwavel. 

In dit artikel gaat het over benzoaat en de chemische vorm: natriumbenzoaat.

Ben jij zo iemand die best nog wel wat producten van de histamine arme voedingslijst kan eten en voornamelijk klachten krijgt in de mond: tintelingen, prikkelingen, opgezette lippen. Dan kan het zijn dat je gevoelig bent voor benzoaat. Als je dit eenmaal weet, scheelt dat een hoop, je kunt dan meer voedingsmiddelen eten die wel histamine bevatten, omdat histamine zelf niet het probleem is, maar het benzoaat in sommige voedingsmiddelen die zorgt voor de vrijlating van histamine. 

Alle voedingsmiddelen die bekend staan als histamine vrijmakers bevatten benzoaat. Benzoaat is een natuurlijke stof, maar ben je er gevoelig voor dan wordt er histamine vrij gelaten.

Mijn theorie is op waarom je een histamine reactie krijgt op benzoaat is als volgt:

Benzoaat werkt als natuurlijk conserveermiddel, het verhindert de groei of doodt microben en schimmels. Waar je op reageert is de manier waarop benzoaat dat doet: het fermenteren van glucose(suiker). Het fermenteren zou dan de oorzaak kunnen zijn.  Hierdoor zouden er bacteriën kunnen groeien die histamine verhogen.

De reactie die je hebt is direct, in je mond, je voelt prikkelingen. De mestcellen worden geactiveerd en laten histamine vrij. Bij het mestcelactivatie syndroom (MCAS) zie je dan ook het Burning Mouth Syndroom. Een brandend gevoel in je mond en pijn je tanden.

De volgende producten bevatten benzoaat:

• Steenvruchten: Appels, abrikozen, kersen, perziken, nectarines, pruimen. 
• Bessen: aardbeien, cranberries, frambozen (veel!)
• Citrusvruchten: grapefruit, navelsinaasappels.
• Gedroogd fruit
• Avocado

• Donkere bladgroenten als spinazie en rucola, tomaten, pompoen
• Honing
• Kruidnagel, salie, kaneel, nootmuskaat en allspice.
• Aloe vera
• Yoghurt

Benzoaat als conserveermiddel

Naast de natuurlijke vorm in voeding wordt de kunstmatige natriumbenzoaat (benzoezuur) aan zure producten toegevoegd als conserveermiddel. Dit wordt gedaan omdat benzoaat alleen werkt in een zure omgeving. Kunstmatige benzoaat wordt toegevoegd aan tandpasta, shampoo, make-up en medicijnen om te voorkomen dat er microben groeien waardoor de houdbaarheid langer is.

Daarom moet je ook de onderstaande lijst vermijden:

• Vruchtensap
• Frisdrank, vooral oranje frisdranken
• Bier
• Fruit jam, marmelade
• Fruit vulling voor taarten
• Pickles en sauzen
• Yoghurt met fruit of met een smaakje
• Gemarineerde vis: haring, makreel
• Azijn 
• Chinese sauzen
• Saucijzen
• Garnalen en andere schaaldieren
• Blauwe kazen: gorgonzola, danish blue, e.a.
• Chocola, chocolademelk

Niet alle producten op deze lijst zullen benzoaat bevatten, controleer altijd het label. Natriumbenzoaat is een e-nummer. Als er op het etiket staat: “vrij van conserveermiddelen” kun je het gebruiken, zo niet: vermijden.

Let op de volgende E-nummers: E210 t/m E219.

.

.

Diepgaandere informatie

Benzoëzuur en benzoaat

Benzoëzuur en benzoaat zijn veel gebruikte additieven in voeding, drank en andere producten. Het zijn chemicaliën die bacteriën en schimmels doden en kunnen fungeren als conserveermiddel. 

In het algemeen worden deze chemicaliën als veilig beschouwd mits ze in kleine hoeveelheden worden gebruikt, maar er zijn een aantal situaties waarin ze wel schadelijk kunnen zijn

Benzoëzuur maakte men eerst van het hars van Styrax genus bomen. De geur van het hars doet denken aan vanille en wordt ook wel ‘Benzoine gom’ genoemd. tegenwoordig wordt benzoëzuur echter gemaakt van andere chemicaliën in plaats van de natuurlijke benzoine gom. Benzoaat wordt gemaakt van benzoëzuur en wordt vooral toegepast als conserveermiddel in voeding. 

Sommige mensen ontwikkelen allergie-achtige klachten als ze met natriumbenzoaat in aanraking komen. Als de chemische stof met vitamine C wordt gemengd kan er een benzeen worden geproduceerd, dit gebeurt soms in sommige dranken. Benzeen is kankerverwekkend, desondanks wordt het nog heel veel in de voedingsindustrie gebruikt als conserveermiddelen. Veel kinderen met hyperactiviteit of ADHD symptomen zijn gevoelig voor benzoaat. Als alle E-nummers worden weggelaten, zie je vaak al een grote verbetering.

Pure benzoëzuur is een kleurloos wit hars en is wateroplosbaar. Natriumbenzoaat is qua structuur  verwant aan benzoëzuur maar lost makkelijker op in water dan benzoëzuur. Daarom wordt het vaker gebruikt als conserveermiddel. Het doodt ook beter bacteriën. Natriumbenzoaat wordt in de maag in zuur omgezet en in de dunne darm door darmslijmvlies opgenomen in het lichaam.

De ADH is max. 5 mg. 

Benzoïne gom

Benzoine gom, benzoine hars, ‘kemenyan’ zijn verschillende benamingen voor de plant rijk is aan het natuurlijke benzoëzuur. Er zijn twee soorten commercieel verkrijgbaar: Siam benzoin en Sumatra benzoin. Siam benzoin wordt voornamelijk gebruikt in de parfumindustrie en Sumatra benzoin in natuurlijke gezondheidszorg.

Siam benzoin komt van de bast van de Styrax tonkinensis boom in Vietnam, Cambodia, Laos en Thailand. Sumatra benzoin komt van de  Styrax benzoin boom uit Sumatra. Er wordt een snee in de bast gemaakt waardoor het gele of rood-bruine hars uit de bast loopt. Dit wordt een hard klompje.

Benzoïnetinctuur

Het benzoïne gom wordt opgelost in alcohol om er tinctuur van te maken. Zo is het makkelijk toepasbaar in voedingsmiddelen en producten. 

Compound Benzoin Tincture (CBT) is een kleverige vloeistof wat op de huid aangebracht wordt om medisch tape en verband beter te laten kleven. Het wordt soms gebruikt op huid waar veel beweging in zit, zoals bij gewrichten omdat het het risico op de vorming van blaren of zweren verlaagt. 3M-Steristrip is zo’n verband met dit middel. Als je een rode huid krijgt door het gebruik van dergelijke verbandmiddelen, dan weet je nu waarom. Stop er dan ook direct mee.

Bij kroep en laryngitis (ontsteking van strottenhoofd en stembanden) wordt soms geadviseerd CBT met  stoom te inhaleren. Wees voorzichtig met dit product omdat het de ademhaling kan irriteren maar ook het spijsverteringskanaal.

Benzoe etherische olie

Wordt verkocht als middel om ontstekingen en wonden te helen.

E-sigaretten

Ook e-sigaretten bevatten benzeen, zij het wel behoorlijk wat minder dan in een tabaksigaret. Uit onderzoek bleek dat de hoeveelheid benzeen afhankelijk is van het merk, een EVOD e-sigaret bevat hoeveelheden die te hoog zijn voor de veiligheid en de Subtank Nano zit in de veilige marge met slechts een heel klein beetje. JUUL kwam het beste uit de test met geen waargenomen benzeen. JUUL is nog niet in Nederland verkrijgbaar, wel in Duitsland.(zie hier het onderzoek)

Irritant Benzoëzuur

Zoals bij de meeste chemicalien en die giftige eigenschappen zijn de gevolgen van benzoezuur afhankelijk van de concentratie. Bij een lage concentratie zoals in planten en voeding is het niet gevaarlijk voor de meest mensen. Als je het eet wordt het in het darmslijmvlies opgenomen en uiteindelijke geconverteerd naar hippuurzuur wat via de urine weer wordt uitgescheiden.

Bij hoge concentraties irriteert  benzoezuur de ogen, longen en het spijsverteringskanaal (van mond tot kont). De meeste mensen worden niet aan hoge concentraties blootgesteld, maar als je met het pure spul werkt of geconcentreerde mengsels, dan moet je heel voorzichtig zijn. Benzoezuur kan door de huid heen dringen en kan ook via ademhaling je lichaam binnen komen.

Benzeen Productie

Als natriumbenzoaat reageert met ascorbinezuur vitamine C, waarbij hitte, licht, metaalionen aanwezig zijn, wordt er benzeen gevormd. Een kankerverwekkende vorm. 

Benzoin information van WebMD

Benzoic acid and sodium benzoate safety van de World Health Organization

Benzene in beverages report van de  FDA (Food and Drug Administration)

Benzene in soft drinks van Health Canada

https://caloriebee.com/nutrition/Effects-of-Benzoic-Acid-and-Benzoates-in-Food-and-Medicines